Polska Niemcy Historia Polityka

Historyczny słownik działaczy mniejszości niemieckiej w Polsce

Strona tworzona jest od marca 2018 roku i będzie systematycznie uzupełniana.

Informacje, uzupełnienia i korekty do tworzonego słownika można przesyłać: pmada@isppan.waw.pl

Historyczny słownik działaczy mniejszości niemieckiej w Polsce

Strona tworzona jest od marca 2018 roku i będzie systematycznie uzupełniana.

Informacje, uzupełnienia i korekty do tworzonego słownika można przesyłać: pmada@isppan.waw.pl

Angrik Mariusz - od lat 80.,Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej

Angrik Walter - biogram http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Walter_Angrik

"Urodził się 14 października 1932 r. w Olszewie koło Nidzicy, jako drugi syn Wiktora (właściciela dużego gospodarstwa rolnego ze Stawigudy) i Joanny z domu Szczepańska. Miał starszego o rok brata Jerzego i młodszą siostrę Brygidę. Wychowany został w rodzinie o tradycjach warmińskich. Już jako dziecko uczęszczał w „kiermasach”. Z inicjatywy jego dziadka w Stawigudzie wybudowano kościół. Był uczniem niemieckiej szkoły podstawowej w Olschau. Ukończył gimnazjum w Nidzicy. W styczniu 1945 r. przed wkroczeniem Rosjan do Prus Wschodnich wyjechał wraz z matką i siostrą do Brandenburgii. Czternastoletni wówczas Jerzy pozostał sam w Prusach Wschodnich i po okresie wojennym odzyskał zajęty przez polskich osadników dom w Olszewie. W 1948 r. do rodzinnego domu powrócił Walter z matką i Brygidą. Po śmierci ojca (więźnia obozu na Syberii) podjął naukę w szkole polskiej. W 1953 r. zdał maturę w liceum w Nidzicy. Ze względu na pochodzenie rodziny nie mógł podjąć studiów w olsztyńskiej Wyższej Szkole Rolniczej. Kilka lat później został absolwentem Studium Nauczycielskiego w Olsztynie. W 1961 r. ożenił się z rodowitą olsztynianką Rose-Marie i zamieszkał u jej matki przy ul. Pieniężnego. Z czasem zbudował w Olsztynie własny dom. Przez wiele lat podejmował kolejne działania zawodowe i społeczne. W 1983 r. przeżył śmierć kliniczną. Mimo, że miał poważną chorobę serca był człowiekiem aktywnym i wielkim optymistą. Mawiał: „Jak umrę, chcę być pochowany tam, skąd wywodzili się moi dziadowie”. Zmarł 3 listopada 1993 r. w Olsztynie. Pochowany został na cmentarzu w Stawigudzie.

Pierwszą pracę podjął w szkole podstawowej w Wałach, gdzie uczył matematyki i fizyki dzieci robotników zatrudnionych w przemyśle leśnym. Następnie został kierownikiem szkoły w Zaborowie koło Nidzicy. W 1962 r. zrezygnował z pracy nauczyciela i został taksówkarzem w Olsztynie. Już w połowie lat 50-tych zaczął organizować spotkania inteligencji pochodzenia miejscowego. W 1991 r. wziął udział w spotkaniu legalizującym działalność funkcjonującego już od jakiegoś czasu Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej w Olsztynie (AGDM). Allensteiner Geselschaft Deutscher Minderheit zrzeszało mieszkańców miasta oraz powiatu olsztyńskiego. Był też organizatorem mniejszości niemieckiej w południowej części dawnych Prus Wschodnich i Zachodnich. Urządzał spotkania o charakterze kulturalnym, pośredniczył w udzielaniu pomocy niemieckim Warmiakom i Mazurom, utworzył bibliotekę z wydawnictwami niemieckimi, poświęconymi tym ziemiom. Publikował na łamach pism: „Masurische Storchenpost” oraz „Dziennik Północy”, m.in. na temat historii stowarzyszeń mniejszości niemieckiej na Warmii i Mazurach (Verband deutscher Vereinigungen in den Regionen Allenstein - Danzig – Horn) oraz ich działalności (Übergabe des Operationmikroskops). O swojej pracy mówił: „Za słuszną uważam politykę obecnego rządu niemieckiego, który chce budować pomost pomiędzy Niemcami i Polską na nowych zasadach, w ramach łączenia się państw Europy. Chcę aby cała pomoc jaka płynie z Niemiec służyła wszystkim mieszkańcom Olsztyna, a nie tylko naszej mniejszości”. Cieszył się dużym autorytetem wśród mieszkańców miasta.

Założyciel i przewodniczący Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej w Olsztynie. Był też członkiem Społecznego Komitetu Ratowania Dawnych Cmentarzy na Warmii i Mazurach w Olsztynie. Przyczynił się do porządkowania grobów Niemców poległych w I wojnie światowej".

Badura Piotr - działacz Związku Górnoślązaków w latach 90.

Baprowska Irena - w latach 90. p-ca Stowarzyszenia Niezależnej Ludności Niemieckiej "Korzenie" w Olsztynie.

Baprowski Mateusz - w latach 90. działacz Stowarzyszenia Niezależnej Ludności Niemieckiej "Korzenie" w Olsztynie.

Baprowski Roman - w latach 90. działacz Stowarzyszenia Niezależnej Ludności Niemieckiej "Korzenie" w Olsztynie.

Baprowski Tobiasz - w latach 90. działacz Stowarzyszenia Niezależnej Ludności Niemieckiej "Korzenie" w Olsztynie.

Barczewski Renate - 1992 dyrektor zarządzający Allensteiner Gesellschaft der Deutschen Minderheit

Baron Peter/Piotr - lata 80., G. Śląsk, sprawy kultury i oświaty, w latach 90. członek VdG, członej Niemieckiego Związku Młodzieży i Studentów RP, 1998-2011 prezes Niemieckiego Towarzystwa Oświatowego.

Batke Hedwig - od lat 80. działaczka, w 90. p-cy Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft Wałbrzych

Bartodziej Gerhard - oficjalny życiorys (https://pl.wikipedia.org/wiki/Gerhard_Bartodziej):

(ur. 24 listopada 1940 w Olszowej) – polski polityk mniejszości niemieckiej, senator II i III kadencji, nauczyciel akademicki, elektrotechnik.

Ukończył w 1962 studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W 1967 uzyskał stopień doktora z zakresu elektrotechniki na PŚ, w 1984 habilitował się. W 1994 otrzymał tytuł naukowy profesora.

Zawodowo związany z Instytutem Elektroenergetyki i Sterowania Układów na Wydziale Elektrycznym PŚ, następnie z Instytutem Elektrowni i Systemów Pomiarowych na Wydziale Elektrotechniki Politechniki Opolskiej, na której objął Katedrę Energetyki. Prowadzi też wykłady z zakresu historii integracji europejskiej na Uniwersytecie Opolskim.

Od 1990 do 1998 oraz ponownie w latach 2002–2006 był przewodniczącym rady miasta i gminy Strzelce Opolskie. W latach 1991–1997 sprawował mandat senatora II i III kadencji z województwa opolskiego z ramienia Towarzystwa Społeczno-Kulturalnemu Niemców na Śląsku Opolskim [1]. W 1992 jego nazwisko pojawiło się z na tzw. liście Macierewicza jako rzekomego tajnego współpracownika SB [2]. W oświadczeniu lustracyjnym z 1997 przyznał się do świadomej i tajnej współpracy ze służbami specjalnymi PRL[3]. Pod koniec lat 90. w wyniku konfliktu z Henrykiem Krollem odszedł z TSKN. W latach 1994–2000 pełnił funkcję prezesa Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce (VdG).

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2004)[4], Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Złotym Krzyżem Zasługi.

Bastek Erhard - ur. 1943 Bytom, wykształcenie wyższe Uniwersytet Jagielloński - germanistyka, tłumacz, poseł 1991-1993

Biernatowski Hans/Jan - 1992 p-cy od lat 80.,Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej / Allensteiner Gesellschaft der Deutschen Minderheit.

Blasiak Halina - w 90. p-ca Niemieckiego Stowarzyszenia "Natangja"

Bönke Hans - działacz niemiecki w latach 50. w Słupsku.

Branicki Ryszard - w 1990 p-cy TSK Mniejszości Niemieckiej na Pomorzu, zam. Mikołajki Pomorskie.

Bramorski Christoph/Krzysztof - w-ce p-cy NTSK we Wrocławiu, w 90. p-cy Bund der Jugend der Deutschen Minderheit, Wrocław

Brehmer Dietmar: biogram Wikipedia https://pl.wikipedia.org/wiki/Dietmar_Brehmer

ur. 1.02.942, niemiecki działacz regionalny i charytatywny związany z Górnym Śląskiem, wieloletni przewodniczący Niemieckiej Wspólnoty Roboczej „Pojednanie i Przyszłość”. Ukończył studia w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. W wyborach w 1989 i 1991 bez powodzenia ubiegał się o mandat senatorski w województwie katowickim (w drugim przypadku uzyskał 130 tys. głosów i 10. miejsce wśród 22 kandydatów). Na początku lat 90. założył Niemiecką Wspólnotę Roboczą "Pojednanie i Przyszłość", która ubiegała się o mandaty w wyborach samorządowych i parlamentarnych. W 2001 z jej ramienia startował w wyborach do Sejmu. W 2004 znalazł się wśród założycieli Jedności Górnośląskiej, skupiającej m.in. Związek Górnośląski i Ruch Autonomii Śląska. W wyborach parlamentarnych w 2015 był liderem komitetu Zjednoczeni dla Śląska i kandydował z jego listy do Sejmu. Jest prezesem Górnośląskiego Towarzystwa Charytatywnego, a także wydawcą czasopisma "Hoffnung".

"Zakładając Niemiecką Wspólnotę „Pojednanie i Przyszłość”, oparłem jej filozofię na zasadzie lojalności wobec państwa, w którym żyjemy" (https://plus.dziennikzachodni.pl/opinie/a/dietmar-brehmer-polskie-elity-baly-sie-wybuchu-uspionej-niemieckosci-lider-niemcow-na-gornym-slasku-pomaga-wykluczonym,12937076)

Brinke - działacz niemiecki w Wałbrzychu w latach 50., wyjechał do Niemiec około 1958.

Brylka Georg Rochus- oficjalny życiorys (https://pl.wikipedia.org/wiki/Georg_Brylka):

ur. 24 lipca 1929 w Dobrodzieniu, zm. 17 listopada 2017 w Niemczech – polski inżynier i polityk mniejszości niemieckiej, poseł na Sejm I kadencji.

Po II wojnie światowej administracyjnie zmieniono mu imię na Jerzy, do imienia Georg powrócił po 1990. W 1957 ukończył studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Częstochowskiej, gdzie uzyskał tytuł zawodowy inżyniera mechanika. Specjalizował się w technologii budowy silników spalinowych. Pracował w Zakładach Elektrotechniki Motoryzacyjnej w Świdnicy, następnie zaś na gospodarstwie rodziców, prowadził również zakład motoryzacyjny. Był pierwszym przewodniczącym Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce. W 1991 uzyskał mandat posła na Sejm I kadencji z okręgu częstochowskiego, został wybrany z listy Mniejszości Niemieckiej. Zasiadał w Komisji Handlu i Usług oraz w Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Był także członkiem podkomisji do spraw handlu, drobnej wytwórczości i usług. Zrezygnował z pełnienia mandatu 19 września 1992. Wcześniej znalazł się na liście Macierewicza oraz na liście Milczanowskiego. W 1993 wyjechał na stałe do Niemiec

Butrym Hildegunde - p-ca Niemieckiego Towarzystwa "Łoś"

Butrym Marcin - założyciel i pierwszy p-cy Stowarzyszenie Obywateli Polskich Narodowości Niemieckiej w Olsztynie (później: Niemieckie Towarzystwo "Łoś"). Lata 80/90.

Cebula B. -

Chojecka Gertruda - działaczka TSKMN w woj. szczecińskim w latach 90.

Cybulla - pastor, Pomorze Zachodnie.

Czeluszki Siegbert - w 90. Sozial-Kulturelle Gesellschaft der Deutschen Minderheit in der Wojwodschaft Stettin

Czernek Joachim - ur. 1948 Walce, wykształcenie wyższe, Politechnika Śląska w Gliwicach, poseł 1993-1997.

Czerwiński Bernard - lekarz z Giżycka, w latach 90. wiceprzedwodniczący Stowarzyszenia Mazurskiego.

Czesala Alfred - od lat 80.,Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej

Czesala Hanna - od lat 80.,Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej.

Das Marek - w latach 80. próbował zarejestrować Towarzystwo Kulturalne Niemców Pomorza Zachodniego, otrzymał odmowę. Wyjechał do RFN.

Dombrowski Dietmar - od lat 80.,Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej, członek zarządu

Donitza Richard - lata 80., Gogolin

Faber Dietrich – w 1991 członek zarządu Stowarzyszenia Mazurskiego

Fabian Jan - ur. 1938 Kranowitz/Krzanowice, wykształcenie średnie, budowlaniec, poseł 1991-1993.

Felczak Anna - założycielka w 90. TSKMN na Ziemiach Bartoszyckich.

Felkel Hartmut - od lat 80. działacz w 90. p-cy Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft Wałbrzych

Flak Edward - ur. 1948 Sieraków Śląski, wykształcenie wyższe - Uniwersytet Wrocławski, prawo, burmistrz miasta i gminy Olesno, poseł 1991-1993

Fliegner - działacz niemiecki w Kamiennej Górze w latach 50., wyjechał do Niemiec ok. 1958.

Forst Bendetyk - lata 80?, w 90. Bromberger Bund der Bevölkerung Deutscher Abstammung

Frehland Klaus - w 90. p-cy Sozial und Kultur Verein der Deutschen Minderheit in der Woiwodschaft Koszalin.

Friedrich Trautel - w 90. działacz Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft Legnica

Friese Ingeborg - przewodnicząca Niemieckiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego 1965-1971. Obywatelstwo NRD.

Fuchs Reinhold - ur. 1891 w Lipiankach koło Łodzi, górnik. W 1958 kandydat na radnego rady gminnej w Gorcach.

Gaebel Rudolf - działacz NTSK w latach 50.

Gaida Norbert - Nauczyciel z Roszkowa w pow. raciborskim. Aresztowany w 1980 r. Próba rejestracji Bund der Deutschen in Polen (Związek Niemców w Polsce) w 1983 i Stowarzyszenia Niemców w Polsce w 1984. Represjonowany razem z rodziną, zwolniono jego żonę z pracy, rewizje. Wyjechał do Niemiec w kwietniu 1985 r. (P. Madajczyk, Niemcy polscy 1944-1989, Warszawa 2001, s. 328-329).

Galla Ryszard - poseł 2005-2019

Gollan/Gollon Paul/Paweł - w 90. Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej, p-cy Bauernvernbandes.

(też Brygida, Klaudia)

Gonsior Josef -

Góralski Oswald - p-cy Ostródzkiego Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej "Jodły". Lata 80/90.

Grądzielski Jerzy - 80.?, w 90. Bromberger Bund der Bevölkerung Deutscher Abstammung

Gretschel Jürgen - w 90. p-cy Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft Legnica

Grzegorczyk Jan - w 90. p-cy Sozial-Kulturelle Gesellschaft der Deutschen Minderheit in Grünberg

Hanczuch (Handschuh) Blasius - lata 80., organizator DFK w Raciborzu, p-cy Sozialkulturelle Gesellschaft der Deutschen der Woiwodschaft Kattowitz

Heift - działacz niemiecki w Świdnicy w latach 50., wyjechał do Niemiec około 1958

Jakubassa Hubet – w 1991 członek zarządu Stowarzyszenia Mazurskiego

Janczewski Witold - w 90. w-ce p-cy Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft in Lodz / Niemieckie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne

Jankowska-Hertyńska Barbara - lata 80?, w 90. Bromberger Bund der Bevölkerung Deutscher Abstammung

Jaskułowska Helga – w 1991 członek zarządu Stowarzyszenia Mazurskiego

Kalisz (Kalisch) Maximilian - Zdzieszowice, próba utworzenia organizacji mniejszości niemieckiej w 1984 r. Wyjechał do Niemiec.

Kałużny Maciej - w 90. działacz Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft in Lodz / Niemieckie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne

Kammler Hans - od lat 80. działacz w 90. p-cy Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft Wałbrzych, w 10.1989 p-cy

Kater-Mroczkowska Elżbieta - lata 90. działaczka TSKMN Ziemi Wielkopolskiej.

Kemnitz Edwin - w 90. p-cy Schneidemühler Bund der Bevölkerung Deutscher Abstammung,

Kielczyński Feliks - prezes w 1990 Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Niemiecko-Polskiego "Heimat Bund".

Kiełczewski Jan - w 1990 p-cy Towarzystwa Kulturalnego "Heimat Bund" w Szczecinie.

Kirschke Hans - w 90. p-cy Vereinigung der Gesellschaften Deutschen Minderheit in der Woiwodschaft Elbing'

Klonowski Józef - polski reemigrant z Niemiec, kierujący w latach 50. XX w., Zespołem Pieśni i Tańca Przyjaźń (Das Gesang und Tanzensamble Freundschaft) w Wałbrzychu

Kobus Willi – działacz mniejszości niemieckiej w woj. olsztyńskim

Kocurek Zygmunt - p-cy Związek Kombatantów II-giej Wojny Światowej Byłych Żołnierzy Niemieckich w Rzeczypospolitej Polskiej, Bydgoszcz. Pracował w bydgoskiej fabryce mebli, potem jako rzemieślnik/stolarz. W oparciu o fabrykę chciał rozpocząć jako Związek działalność gospodarczą. Oskarżenia wobec niego formułował Krzysztof Sidorkowicz w "Ilustrowanym Kurierze Polskim" 6.04.1993.

Kost Antoni - ur. 1934 Finkenstein/Brzezie, wykształcenie wyższe - Śląska Akademia Medyczna w Katowicach Wydział Lekarski, doktor nauk medycznych, lekarz, poseł 1991-1993

Kośmider Jan - w latach 90. w-ce p-cy Górnośląskiego Towarzystwa Charytatywnego

Korc Leon - działacz Związku Górnoślązaków w latach 90.

Kotlewski Heinrich - w 90. p-cy Bromberger Bund der Bevölkerung Deutscher Abstammung

Kołtuniewicz Waltrud - od lat 80. działaczka Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft in Breslau

Kotyś Józef -

Kozak/Kosak Brunon - ur. 1936 Bresnitz/Brzeźnica, wykształcenie średnie - Studium Nauczycielskie w Raciborzu.

Kremser Fryderyk - założyciel Związku Górnoślązaków, artysta fotograf, Opole. ZG założył po konflikcie z H. Krollem: Kremser krytykował akcentowanie spraw politycznych i pomijanie kulturalno-oświatowych, wysokość składek i wykorzystywanie środków finansowych z RFN, orazx instrumentalne traktowanie organizacji. ZG miał skupiać śląską inteligencję.

Kroll Heinrich (Henryk) - poseł 1991-2007.

Kroll Johann - p-cy Deutsche Sozial-Kulturelle Geselschaft im Oppelner Schlesien.

Kruk Erwin -

Kuciński Edward - sędzia sądu rejonowego, inicjator utworzenia w 1990 Stowarzyszenia Kulturalnego Niemców "Heimat" w Szczytnie.

Kuchar Gertruda - w latach 90. działaczka Stowarzyszenia Niezależnej Ludności Niemieckiej "Korzenie" w Olsztynie.

Kuchar Jan - w latach 90. działacz Stowarzyszenia Niezależnej Ludności Niemieckiej "Korzenie" w Olsztynie.

Kühneman Adolf - działacz Związku Górnoślązaków

Kulisiewicz Johanna - p-ca Deutsche Gemeinschaftlich-Kulturelle Gesellschaft in Hirschber w latach 90.

Kupka Erika - lata 80.?. Grudzice

Kurzbauer Roman - ur. 1941, wykształcenie wyższe - Śląska Akademia Medyczna w Katowicach, profesor, lekarz, poseł 1993-1997.

Lange Werner - w 90. Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej, p-cy Ortgruppe Lötzen.

Lehnort Johann - lat 80., G. Śląsk, , w latach 90. członek VdG

Lelek Bernard -

Lobert Walentyn/Valentin - w 90. Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej, członek zarządu. W 1994 p-cy Verband Deutscher Vereinigungen in den Regionen Allenstein-Danzig-Thorn

Losa Leon - założyciel Niemieckiego Towarzystwa Kulturalno-Folklorystycznego "Liczyrzepa" w Kamiennej Górze. Tamtejsze DFK miało istnieć od 1980 roku, także dzięki opiece miejscowego proboszcza. Tworzyły je w większości małżeństwa mieszane i dzieci z nich.

Luszczyk Beno – w 1991 członek zarządu Stowarzyszenia Mazurskiego

Łengowski Franciszek - narodowości ??, w latach 50. XX w. dyrygent Niemieckiego Chóru Ludowego przy wojewódzkiej Radzie Związków Zawodowych we Wrocławiu.

Malcharczyk Leonard - członek Niemieckiego Związku Młodzieży i Studentów w latach 90., Opole

Marny Edmund - lata 80.?, Groszowice

Marysiok Józef - lata 90 działacz Sozial-Kulturelle Gesellschaft der Deutschen Volksgruppe in der Wojwodschaft Tschenstochau / Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Ludności Pochodzenia Niemieckiego Województwa Częstochowskiego

Mattke Gustav - w latach 50. XX w. pastor protestancki we Wrocławiu

Meißler Wolfgang - niemiecki pastor w Wałbrzychu, wyjechał do Niemiec w 1962.

Milczarek Helene - w 90. p-ca Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft in Lodz / Niemieckie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne

Mirzwa Ruth - od lat 80. działaczka Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft in Breslau

Mittman Ernest - lata 80.?, Gosławice.

Mroczynski Waltraut - w 90. Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej, p-ca Ortgruppe Osterode.

Murawski Markus/Marek Josef/Józef - w 90. p-cy Bund der Bevölkerung Deutscher Volkszugehörigkeit Toruń

Muschalik (Muszalik) Horst - lata 80.

Niemann Joachim G. -

Neufeldt Raimar - w latach 90. wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Mazurskiego

Nowak??? - założyciel niezarejestrowanego Towarzystwa Kulturalnego Heimatbund w Gorzowie Wielkopolskim. Lata 80/90??.

Olter Gerhard - W 1979 miał wystąpić do Rady Pańśtwa o zrzeczeniu się obywatelstwa polskiego. P-cy Bund der Bevölkerung Deutscher Abstammung, Gdańsk

Osmenda Andreas - lata 80., Górny Śląsk, założyciel DFK. Wyjechał do Niemiec.

Paździor Helmut - ur. 1940, Leśnica, wykształcenie średnie - technikum budowlane, poseł 1991-2005.

Peterek Erwin - Założyciel w 1953r. w Świdnicy operetki - grupy amatorskiej "Neues Deutschland" prz Domu Kultury.

Petrach Friedrich - lata 80., Wrocław, , w latach 90. członek VdG, o-cy Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft in Breslau

Piontek Herbert - Kędzierzyn-Koźle. Próba zarejestrowania w 1985 r. Stowarzyszenia Niemców w Polsce.

Piontek Waldemar - W latach 90. członek VdG, referat prawny

Plinta Alfred (Piotr??) - 1992 p-cy Deutsche Gesellschaftlich-Kulturelle Vereinigung Beskidenland Bielsko-Biala

Ploszczyk Bernard -

Pompecki Henryk - działacz TSKMN na Warmii i Mazurach, lata 90.

Prygiel Waldemar - w 90. p-cy Gesellschaft der Deutschen Minderheit, Radom/Prügel.

(też: Bogdan, Antoni, Krystyna, Jadwiga)

Pryszcz Ludwik - w 90. działacz Sozial-Kulturelle Gesellschaft der Deutschen Volksgruppe in der Wojwodschaft Tschenstochau / Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Ludności Pochodzenia Niemieckiego Województwa Częstochowskiego

Rach Detlef - w 90. pc-cy Stolper Bund der Bevölkerung Deutscher Abstammung Stolp/Pommern

Reicher Martin - w 90. p-cy Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft in Waldenburg.

Reisenberg Horst - w latach 90. działacz Stowarzyszenia Niezależnej Ludności Niemieckiej "Korzenie" w Olsztynie.

Riedel Richard - działacz niemiecki w Wałbrzychu w latach 50., członek PZPR, p-cy Niemieckiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego 1957-1962. Obywatelstwo NRD.

Rohloff Otto - od końca lat 40. XX w. kierował Antyfaszystowskim Blokiem Demokratycznym (Antifa) w Szczecinie

Rother Piotr - działacz Związku Górnoślązaków w latach 90.

Rudnik Eckhard – w 1991 członek zarządu Stowarzyszenia Mazurskiego

Rutz Herbert - w latach 50. XX w. pastor protestancki w Świdnicy i Wałbrzychu

Sabisch Alfred - ksiądz,ksiądz duszpasterstwa dla katolików narodowości niemieckiej na Dolnym Śląsku do 1959.

Sadlowska Krystyna - w 90. p-ca Sozial-Kulturelle Geselschaft der Deutschen Minderheit, Choszczno/Amswalde

Sągajło Sylwia - w 90. działaczka Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft Legnica

Schikora Friedrich - Gliwice,

Schmidt Georg - w 1954 r. kandydował do rady narodowej, Szczawno Zdrój,

Schwertfeger Günther - działacz niemiecki w latach 50. w Koszalinie.

Sell Willi - ur. 1929 w Choszcznie, mieszkał w Szczecinie, stolarz. Współpracował z Kulturhaus der Deutsch-Polnischen Freudnschaft od 1952, w 1954 kandydował do rady narodowej.

Siebert Alojzy/Włodzimierz - ur. 1935, Poznań, 1990 p-cy TSKMN Ziemi Wielkopolskiej.

Siebert Salomea - ur. 1937, Poznań, lata 90. działaczka TSKMN Ziemi Wielkopolskiej.

Sitarski Jan - działacz TSKMN w woj. szczecińskim, lata 90.

Sitarski Robert - 1991 p-cy TSKMN w woj. szczecińskim.

Skrzypczyk Paweł - lata 80, Wróblin

Skutil Walter - działacz od lat 80. NTSK Ziemia Beskidzka

Slowinski Ryszard - p-cy (chyba niezarejestrowanego) Niemieckiego Towarzystwa Kulturalnego / Deutsche Kulturgesellschaft w Dąbie.

Smolarek Bernhard/Bernard - w 90. p-cy Sozial-Kulturelle Gesellschaft der Deutschen Volksgruppe in der Wojwodschaft Tschenstochau / Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Ludności Pochodzenia Niemieckiego Województwa Częstochowskiego.

Smuda Waldemar -

Sojka Bernard - v-ce p-cy TSKMN na Śląsku Opolskim.

Sowa Reinhold - lata 80.?, Szczepanowice

Stannek Herbert -

Steckel Helmuth - w latach 50. XX w. superintendent kościoła protestanckiego w Legnicy.

Stosch Leo - lat 80., Katowice, , w latach 90. członek VdG

Szarama Kazimierz - w 90. Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej, członek zarządu.

Szostak Zygmunt - działacz Związku Górnoślązaków w latach 90.

Szymańska Fryda - inicjatorka utworzenia w 1990 Stowarzyszenia Kulturalnego Niemców "Heimat" w Szczytnie

Świątek Elżbieta - w 90. działaczka Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft in Lodz / Niemieckie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne

Tabaka Ingetrut - od lat 80. działaczka w 90. p-cy Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft Wałbrzych.

Taube Georg - działacz TSKMN na Warmii i Mazurach, lata 90.

Thomanek Paul - w 90. p-cy Verein Schlesischer Bauern

Treiber Willi - p-cy Niemieckiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego 1962-1965. obywatelstwo NRD.

Vogelgesang Eduard (Edward) - lata 80., okolice Szczecina. Próba zarejestrowania w 1985r. pisma "Unsere Muttersprache". Po odmowie władz odwoływał się do sądów. Najwyższy Sąd Administracyjny uznał odmowę za nieważną, ale pismo nie zaczęło się ukazywać. Naciski, groźby, przesłuchania. W maju 1986 r. wyjechał do Niemiec.

Voig Gisela - działaczka niemiecka w latach 50. w Kołobrzegu, wyjechała do Niemiec ok. 1958.

Wagner Leszek - lata 90. działacz TSKMN Ziemi Wielkopolskiej.

(też Leszek, Łucja, Emilia)

Walczok Joachim Roman - z Koszalina, w 1989 podjął próbę utworzenia Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Niemieckiej w Polsce i Towarzystwa Przyjaźni Niemiecko-Polskiej w Niemczech, skupiających byłych żołnierzy Wehrmachtu. Nie uzyskał zgody. Wyjechał do RFN.

Warwas Ferdynand - działacz Związku Górnoślązaków w latach 90.

Werner Eckhard - w 90. Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej, p-cy Ortsgruppe Hohenstein.

Werstak Janina - w 90. działaczka TSK Mniejszości Niemieckiej na Pomorzu.

Willan Tadeusz - Biogram http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Tadeusz_Willan

"Urodził się 15 października 1932 r. w Krutyni koło Mrągowa w rodzinie Pawła i Charlotty z Niklów. Ukończył Liceum Pedagogiczne w Mrągowie. W latach 60-tych i na początku lat 70-tych ukończył Studium Językoznawstwa i Filologii Esperanckiej, Centralne Zaoczne Studium Nowego Prawa Cywilnego, Rodzinnego i Opiekuńczego, Centralną Szkołę Partyjną przy KC PZPR w Warszawie. Jednocześnie uczestniczył w rozlicznych kolegiach społecznych i dziennikarskich. W 1976 r. ukończył Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Już po ukończeniu szkoły średniej podjął pracę w wielu zawodach i redakcjach pism. Pracował w Wydziale Propagandy Zarządu Wojewódzkiego ZMP w Olsztynie, jednocześnie współpracując z redakcją „Sztandaru Młodych”. Odbywając służbę wojskową w latach 1952-1954 pracował w redakcjach: „Na Straży Wolności” w Krakowie oraz „Za Polskę Ludową” w Warszawie. Potem podjął pracę jako publicysta w „Głosie Olsztyńskim”, następnie zaś w „Gazecie Olsztyńskiej”. Od 1977 r. był redaktorem naczelnym pisma „Warmia i Mazury”.[1] Pełnił wiele funkcji: przewodniczącego Kolegium Rzeczników Dziennikarskich SD PRL, sekretarza Zarządu Wojewódzkiego SAP. Od 1985 r. działał w Stowarzyszeniu „Wisła-Odra” (jako członek prezydium Zarządu Głównego i przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego w Olsztynie). Uczestniczył również w pracach Komisji Rodła i Komisji Propagandy. Od 1990 roku pełni funkcję prezesa Stowarzyszenia Mazurskiego w Krutyni, jednocześnie jest redaktorem naczelnym biuletynu „Masurische Storchenpost” (Mazurska Poczta Bociania).[2] Od 2000 r. pełni funkcję przewodniczącego olsztyńskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy.

Debiutował tomem reportaży Nienawiść i pajda chleba (1968). Tematów do swoich książek szukał w przeszłości Warmii i Mazur, a szczególnie w czasie drugiej wojny światowej. Pisał głównie o problemach cywilnej ludności miejscowej: Warmiaków i Mazurów. Reportaże Willana są określane jako zwięzłe i konkretne, ale też pełne osobistego, choć niezbyt manifestowanego zaangażowania i pasji społeczno-politycznej.[3] Na łamach prasy aktywnie uczestniczy w dyskusjach na temat zmian w kulturze regionu Warmii i Mazur.

Tadeusz Willan dotychczas opublikował:

Giżycko. Z dziejów miasta i powiatu (1966) - razem z Andrzejem Wakarem
Nienawiść i pajda chleba (1968)
Skrzydlaty czołgista (1970)
Droga przez morze (1979)
...by światło, które jest w tobie nie stało się ciemnością (1981)

Jest też autorem legend i baśni regionalnych, m.in. Krzyżacki miecz w zbiorze Nowy kiermasz bajek (1976)

Przekłady

Do jego przekładów z języka niemieckiego należą liczne opowiadania, w tym niemieckiego dramaturga i prozaika Hermanna Sudermanna Jons i Erdme i inne opowieści (1976)

Prace redakcyjne i edytorskie

W latach 1977-1989 pełnił funkcję redaktora naczelnego Dwutygodnika Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch” „Warmia i Mazury”. Opracował także baśnie ludowe Warmii i Mazur, z których kilka zamieszczono w Nowym kiermaszu bajek."

Winkler Erwin - lata 80.

Włodarczyk Józef - w 90. w-ce p-cy Stolper Bund der Bevölkerung Deutscher Abstammung Stolp/Pommern.

Wojtyniak Wiesław - lata 90. działacz TSKMN Ziemi Wielkopolskiej.

Wylengowski Albert, w 90. Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej, p-cy Ortsgruppe Neidenburg

Zalewski Joachim - w 90. Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej, p-cy Ortgruppe Dt. Eylau

Żurek Janusz - lata 90. w-ce przewodniczący Górnośląskiego Towarzystwa Charytatywnego